Odmiana czasowników nieregularnych w języku niemieckim jest trudna. Jej znajomość jest jednak konieczna już na poziomie A1, czyli na samym początku nauki.
Uczenie się odmiany czasowników mocnych w języku niemieckim, czyli nieregularnych będzie łatwiejsze, jeżeli stworzysz sobie schemat do nauki. Poniżej znajdziesz taki schemat, który umożliwi Ci zrozumienie i nauczenie się odmiany czasowników nieregularnych.
Zachęcam również do wykonania ćwiczeń, które pomogą Ci utrwalić odmianę czasowników mocnych w języku niemieckim.
Zgodnie z zasadą małych kroków podzieliłam czasowniki nieregularne na dwie grupy. Każdą z nich poznasz w osobnym wpisie.
W pierwszej części poznasz grupę czasowników nieregularnych, w których dodany zostanie przegłos.
W drugiej części opowiem o czasownikach, w których zmienia się temat czasownika. Samogłoska e jest zamieniana na i lub ie.
Odmiana czasowników regularnych – Przypomnienie
Czytasz o czasownikach nieregularnych, więc najprawdopodobniej wiesz już, jak odmieniają się czasowniki regularne, czyli słabe. Czasowniki regularne to czasowniki, w których nie zmienia się samogłoska w temacie czasownika.
Nie pamiętasz, co oznacza słowo temat czasownika, zajrzyj do wpisu
ODMIANA CZASOWNIKA W JĘZYKU NIEMIECKIM.
Oprócz tematu czasownika, znajdziesz tam również schemat odmiany czasowników regularnych oraz ćwiczenia.
Czasowniki słabe nie zawsze są ”idealnie” regularne 🙂 Jest kilka wyjątków. Szczegóły znajdziesz na stronie:
CZASOWNIKI SŁABE W JĘZYKU NIEMIECKIM
Odmiana czasowników nieregularnych – Grupa 1
Na lekcji niemieckiego zazwyczaj podaje się dwie grupy czasowników mocnych, czyli nieregularnych. Do jednej należą czasowniki, w których samogłoska tematyczna otrzymuje przegłos. Druga grupa to czasowniki, w których zamiast litery e w temacie czasownika znajduje się i lub ie.
NAJWAŻNIEJSZE! Czasowniki mocne odmieniają się nieregularnie TYLKO w 2 lub 3 osobie liczby pojedynczej.
Odmiana czasowników nieregularnych – Przegłos
Pierwsza grupa czasowników nieregularnych w języku niemieckim to czasowniki, które w liczbie pojedynczej w 2 i 3 osobie otrzymują przegłos. Przegłos, czyli po niemiecku Umlaut dodaje się do samogłosek w temacie czasownika. Są to samogłoski a lub o. Najczęściej przegłos dodajemy do samogłoski a.
Czasowniki nieregularne – fahren – fährt
Czasowniki z samogłoską a w temacie czasownika:
- empfangen – du empfängst, er empfängt – przyjąć, odebrać (begrüßen, willkommen heißen)
- fahren – du fährst, sie fährt – jechać
- fallen – du fällst, es fällt – spadać
- fangen – du fängst, er fängt – łapać
- lassen – du lässt, er lässt (Uwaga! W 2 osobie l. pojedynczej końcówka -t /temat czasownika zakończony na -ss/) – kazać
- laufen – du läufst, er läuft – biegać
- tragen – du trägst, sie trägt – nosić
- schlagen – du schlägst, es schlägt – uderzać, bić
- wachsen – du wächst, er wächst (Uwaga! W 2 osobie l. pojedynczej końcówka -t /temat czasownika zakończony na -ss/) – rosnąć
- waschen – du wäschst, sie wäschst – prać
Bardzo często czasowniki występują z przedrostkiem. Mogą to być czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone. Niezależnie od przedrostka forma podstawowa nie zmienia się.
Przykłady czasowników z przedrostkiem:
- einfallen – wpaść do głowy, wpaść na pomysł
- anfangen – zaczynać
- vorschlagen – proponować
Te czasowniki wydają się bardziej znajome i częściej używane. Z pewnością teraz łatwiej je zapamiętasz. Na lekcji uczysz się raczej vorschlagen, a nie schlagen. Podobnie częściej usłyszysz anfangen niż fangen.
Warto zapamiętać podstawowe formy czasowników rozdzielnie i nierozdzielnie złożonych. Dodając przedrostki zmienia się tylko ich znaczenie. Natomiast formy gramatyczne pozostają bez zmian.
- Mir fällt etwas ein.- Mam pewien pomysł.
- Der Film fängt um 19 Uhr an. – Film zaczyna się o 19.
- Sie schlägt eine Lösung vor. – Ona proponuje pewne rozwiązanie.
PRZYKŁADY ZDAŃ Z CZASOWNIKAMI Z PRZEGŁOSEM:
- Du empfängst die Gäste. – Przyjmujesz gości.
- Sie empfängt meine E-Mail. – Ona odbiera e-mail.
- Du fährst nach Berlin. – Jedziesz do Berlina.
- Er fährt nach Dresden. – On jedzie do Drezna.
- Du fällst oft vom Stuhl. – Często spadasz z krzesła.
- Im Süden fällt Schnee. – Na południu pada śnieg.
- Du fängst sie nie. – Nigdy jej nie złapiesz.
- Er fängt Fische. – On łowi ryby.
- Du lässt mich warten. – Każesz mi na siebie czekać.
- Sie lässt den Arzt rufen. – Ona każe wezwać lekarza.
- Du läufst den Marathon in Posen. – Biegniesz maraton w Poznaniu.
- Er läuft schnell. – On szybko biega.
- Du trägst den Ehering. – Nosisz obrączkę.
- Er trägt sie auf Händen. – On nosi ją na rękach.
- Du schlägst Alarm. – Bijesz na alarm (ogłaszasz alarm, włączasz alarm)
- Mutti, sie schlägt mich. – Mamo, ona mnie bije.
- Du wächst schnell. – Szybko rośniesz.
- Wo wächst der Pfeffer? – Gdzie rośnie pieprz?
- Du wäschst dir die Hände. – Myjesz ręce.
- Sie wäscht sich. – Ona myje się.
Czasowniki mocne – raten – rät
Niektóre czasowniki nieregularne z samogłoską a w temacie zakończonym na spółgłoskę –t lub –d odmieniają się w nietypowy sposób.
Zazwyczaj w takich czasownikach rozszerzamy jego temat (red-, antwort-, bild-) o dodatkową samogłoskę ”e” przed końcówką -st / -t (du redest, er redet, ihr redet). Dodatkowa samogłoska ”e” potrzebna jest dla ułatwienia wymowy.
W przypadku kilku czasowników nieregularnych, których temat kończy się na -t / -d dodatkowa samogłoska ”e”przed końcówkami nie występuje.
Przykłady czasowników bez litery ”-e” w 2 i 3 osobie l. pojedynczej
- braten – du brätst, er brät – piec
- halten – du hältst, er hält – trzymać
- laden – du lädst, er lädt – ładować
- raten – du rätst, er rät – radzić
Podobnie jak w poprzedniej grupie czasowników z przegłosem, częściej używasz powyższych czasowników z przedrostkiem.
Przykłady czasowników z przedrostkiem:
- anhalten – zatrzymać
- sich verhalten – zachowywać się
- einladen – zapraszać
- verraten – zdradzać
- abraten – odradzać
Dodany został tutaj tylko przedrostek. Natomiast forma gramatyczna nie zmieniła się.
Zdania z czasownikami mocnymi z przedrostkiem:
- Der Bus hält an der Haltestelle an. – Bus zatrzymuje się na przystanku.
- Das Kind verhält sich sehr gut. – Dziecko zachowuje się bardzo dobrze.
- Er lädt mich zu seiner Geburtstagsparty ein. – On zaprasza mnie na przyjęcie urodzinowe.
- Sie verrät mich. – Ona mnie zdradza.
- Meine Mutter rät mir davon ab. – Moja mama odradza mi to.
Znasz już pierwszą grupę czasowników nieregularnych, czyli mocnych. Odmiana tych czasowników jest łatwiejsza, ponieważ zmienia się w 2 i 3 osobie liczby pojedynczej tylko samogłoska a na samogłoskę z przegłosem ä.
Druga grupa czasowników, o której przeczytasz w kolejnym wpisie jest trudniejsza. Tematyczna samogłoska e zmienia się bowiem w odmianie na i lub też ie. Czasem pojawiają się dodatkowo inne spółgłoski.
Nie wpadaj w panikę. Wystarczy uczyć się języka niemieckiego małymi krokami oraz wykonywać dodatkowe ćwiczenia 🙂
POWODZENIA W NAUCE!
Pozdrawiam!
Dorota